سفر با تو

 مانا یکی از حکومت های آغازین در زاگرس ، پیش از شکل گیری حکومت ماد است.در متون آشوری و اورارتویی سده 9 تا سده 6پیش از میلاد در باره این فرهنگ اطلاعاتی به ما رسیده است. قلمرو مانا به طور کلی شامل حدفاصل دو دریاچه ارومیه و زریبار بوده است ، که از طرف شمال به قلمرو اورارتو ختم می شد. کوه سهند و ارتفاعات «بزغوش داغ» ، مرز طبیعی اورارتو و مانا بود. از طرف غرب مانا با آشور همسایه بود ، که مرز آنها شامل کوههای سرحدی امروزی ایران و عراق است. در شرق دولت مانا با ایالت های ماد هم مرز بود و برای مرز جنوبی مانا نواری را از منطقه مریوان به دهگلان تا دره قزل اوزن پیشنهاد می کنند.